Ақтаудағы ұшақ апаты: Ұшқыштар мен диспетчерлердің соңғы әңгімесі пайда болды

Арна ұсынған мәліметке сүйенсек,  диспетчерлер экипажға Грозный мен Махачкалаға қонуды ұсынған. Сонлай-ақ Ресей әуежайына қатысты ақпарат берген. Алайда AZAL экипажы Бакуға ұшып, ақыры Ақтауға қону туралы шешімді өзі қабылдаған.

Мұнда Ростов диспетчерлері сөйлесе бастаған сәттен бастап стенограмма ұсынылған (Э — экипаж, Д — диспетчер).

7:36:57 Э: Грозный мұнарасы, Әзірбайжан, 8-2-4-3, қайырлы таң, 130 рейс деңгейіне жақындап қалды, GPS екеуі де жоғалды, NDB қонуына сұраныс векторы.

7:37:11 Д: Әзірбайжан, 8-2-4-3, Грозный мұнарасы, қайырлы таң, анықталды. NDB Victor RWY 26-ның REMKA l-X арқылы кіруін күтіңіз, 1100 метрге түсіңіз, QFE 1-0-0-5 GPa.

07:37:33 Э: REMKA l X-Ray, QFE 1-0-0-5, Әзірбайжан 8-2-4-3 арқылы RWY 26-ға жақындасын.

7:37:47 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3,  1100 метрге дейін төмендеңіз.

7:37:53 Э: 1100 метрге түстік, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:37:58 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, G ақпаратын тыңдаңыз.

7:38:03 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, G ақпараты бортта.

7:38:20 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, 26 ҰҚЖ-ның солтүстігінде жаңа ұшу-қону жолағы салынып жатыр.

7:38:28 Э: қабылданды.

7:40:03 Э: Әзербайжан 8-2-4-3, қайталай аласыз ба, өтінемін, бізге NDB тәсіліне вектор бересіз бе?

7:40:16 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, растаңыз, сізге QNH керек пе?

7:40:21 Э: Мүмкін болса, NDB тәсілі үшін векторлау қажет.

7:40:32 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, NDB V RWY 26 қонуға арналған векторлау, бұйрық берілгенге дейін курсты сақтаңыз.

7:40:42 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3 командасына дейін біз қазіргі бағытты сақтаймыз, көп рахмет.

7:42:16 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, қазіргі бағытты жалғастыру керек пе?

7:42:23 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, командаға дейін бағытты сақтаңыз.

7:42:28 Э: қабылданды.

7:42:44 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, оң бағыт 360, 900 м төмен түсіңіз.

7:42:53 Э: оң бағыт 360, 900 м төмен түсіп жатырмыз.

7:44:18 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, оң жақ борт 090.

7:44:25 Э: оң жақ борт 090, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:44:31 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3 900 метр биіктікте сақталады.

7:44:38 Э: Біз 900 метрді ұстаймыз, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:47:49 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, оң жаққа 1-8-0.

7:47:54 Э: Дұрыс бағыт 1-8-0.

7:48:04 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, 700 метрге түсіңіз.

7:48:09 Э: 700 метрден түсіп жатырмыз, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:49:02 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, 700 метр биіктікте сақтаңыз.

7:49:08 Э: Біз 700 метрді ұстап тұрмыз, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:49:19 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, азимут 0-7-1 арақашықтық 1-4 км, оң жақ бағытқа 2-5-0, NDB Victor ҰҚЖ 26 жақындаңыз.

7:49:31 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, қайталаңыз.

7:49:34 D: Әзірбайжан 8-2-4-3, оң жақ бағыт 2-5-0, RNAV тазартылды, NDB Victor-ға қону.

7:49:44 Э: Оң жақ борт 2-5-0 бағыты,  NDB Victor кіру ҰҚЖ 26.

7:50:08 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, қалай өшіресіз?

7:50:16 Д: Әзірбайжан 82-43, қайталаңыз.

7:50:19 Э: NDB-ден қашықтығымызды айтыңызшы

7:50:25 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, қашықтық 1-4 км

7:50:30 Д: Қабылданды.

7:50:56 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, қашықтық 1-2 км, сырғанау жолына жақындау, жел тыныш, 26 ұшу-қону жолағы қону үшін тазартылды.

7:51:07 Э: Қонуға рұқсат берілді, Әзірбайжан 8-2-4-3 ақпарат алды, рахмет.

7:51:52 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, ҰҚЖ шамдары қосулы.

7:51:58 Э: Қабылданды, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:53:26 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, айналып өтеміз, қонуы тұрақсыз

7:53:31 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, жарияланғандай 2-айналыммен айналып өтіңіз.

7:53:35 Э: Екінші айналымға векторлауды сұраймыз, GPS сигналы жоғалды

7:53:41 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, бағытты сақтаңыз, 900 м ұлғайыңыз.

7:53:49 Э: Осы бағытты сақтап тұрмыз, 900 м алдық, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:53:54 Д: Оң жақ борт 360.

7:54:01 Э: Дұрыс бағыт 360, Әзірбайжан 8-2-4-3

7:54:41 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, қазіргі курсты айтыңыз.

7:54:46 Э: Курс – 360, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:55:31 Э: Әзірбайжан 8-2-4-3, басқа тәсіл үшін векторлауды қамтамасыз ете аласыз ба?

7:55:44 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, оң жақ борт 0-8-0.

7:55:49 Э: Дұрыс бағыт 0-8-0, Әзірбайжан 8-2-4-3.

7:55:56 Д: Әзірбайжан 8-2-4-3, сізге RNAV GNSS әдісі қажет пе?

7:56:02 Э: GNSS тәсілі қажет емес екенін растаймыз. Екі GPS сигналы да жоғалады.

7:56:09 Д: Әзірбайжан 8243, түсіндім, RNAV GNSS RWY26 жақындағанын күтіңіз.

7:56:15 Э: жоқ, екі GPS сигналы да жоғалды. Біз RNAV әдісін аяқтай алмаймыз. NDB тәсіліне сұраныс векторлауын сұраймыз, Әзірбайжан 8243.

7:56:25 D: Әзірбайжан 8243, түсіндім, NDB V RWY26-ны күтіңіз.

7:56:32 Э: NDB V 26 ҰҚЖ-ға жақындағанын күтіп отырмыз.

7:58:05 Э: Әзірбайжан 8243, бізге 900 м биіктікте ұстауға кеңес бересіз бе?

7:58:12 Д: Әзірбайжан 8243, биіктігі 900 м.

7:58:18 Э: 900м биіктікті сақтап отырмыщ, Әзірбайжан 8243

8:00:06 Э: Әзірбайжан 8243, айтыңызшы, біз курсты қанша уақытқа дейін сақтаймыз?

8:00:20 Д: Әзірбайжан 8243, бір минут.

8:00:23 Э: қабылданды, Әзірбайжан 8243

8:01:38 Д: Әзірбайжан 8243, мен сізді радардан көрмеймін, сол курсты ұстаныңыз және жою туралы хабарлаңыз.

8:01:52 Э: Бағыт 0-8-0 градус, әуежайға дейінгі қашықтық…

8:02:00 Э: 3-0 миль, бірақ GPS сигналы жоғалды, ақпарат дәл болмауы мүмкін.

8:02:20 Э: Грозный, Әзірбайжан 82-43.

8:27:13 Э Ростов-Контроль 134,1, Әзербайжан 82-43.

8:27:32 Э: Ростов-Контроль, Әзербайжан 82-43, қайырлы күн. Сұрақтар, Бакуге тіке

8:27:41 Д: Қайырлы күн, 82-43, Ростов-Контроль.

8:27:47 Э: Әзербайжан 82-43, эшелон биіктігі 80 , Бакуге рұқсат беріңіздер. Руль істен шықты, біз газ секторларын пайдаланып жатырмыз.

8:28:03 Д: Әзербайжан 82-43, Ростов-Контроль, анықталды. Бакуге қарай ұшасыздар ма?

8:28:09 Э: Иә, иә, осы биіктікте Бакуге қарай ұшамыз.

8:28:14 Д: Растаңыздар, 90 ұшу деңгейінде жалғастырыңыз.

8:28:17 Э: Дәл солай, 90 ұшу деңгейіндеміз, бізге Бакуге жалпы бағыт беріңіз.

8:28:41 Д: Әзербайжан 82-43, әзірге ол бағыт бойынша курс жоқ, келген кезде қандай көмек керек?

8:28:53 Д: 82-43, Ростов-Контроль.

8:28:56 Э: А байланыста, әзірге ешқандай көмек керек емес, Бакуге қарай бағыт алдым

8:29:02 Э: Бақылау сәтсіз болды, біз газ секторларымен ұстап отырмыз

8:29:07 Д Әзербайжан 82-43, қазіргі бағыт туралы хабар беріңізші

8:29:18 Э 100 градус бойынша бағыт алдық (естілмейді).

8:29:22 Д 82-43 қайталаңызшы, естілмейді.

8:29:28 Э Курс 90, Әзербайжан 82-43.

8:29:31 Д Әзербайжан 82-43, курс 1-4-0.

8:29:36 Э Курс 1-4-0, Әзербайжан 82-43.

8:30:55 Д Әзербайжан 82-43, 90 ұшу деңгейіндесіздер ме, растаңыз

8:31:02 Э Түсінбедім

8:31:03 Д Әзербайжан, 90, Әзербайжан 82-43, Ростов-Контроль, 9-0 ұшу деңгейіндесіздер ме, растаңызп, ұшуды жалғастырыңыз

8:31:10 Э Растаймыз

8:31:25 Д AZ 82-43 (естілмейді), Ростов-Контроль 127,9.

8:31:33 Э 127,9 Әзербайжан 82-43.

8:31:38 Э: Ростов-Контроль, Әзербайжан 82-43, Бакуге тікелей бағыт беруді сұраймыз.

8:31:43 Д: Әзербайжан 82-43, қазіргі бағыт бойынша таулы аймаққа тап болуларыңыз мүмкін, ол оңтүстік-шығыста, мүмкіндігінше команда берген 90 деген бағытты ұстаңыздар. Таулы аймақ пен шектеулерден өткеннен кейін Бумарға қарай ұшыруға тырысамыз

8:31:58 Э: Рақмет, 090 бағыты бойынша ұшуға тырысамын Әзербайжан 82-43.

8:32:05 Д Әзербайжан 82-43, Бізде жазық жер бар, Қауіпсіз биіктікте ұшу деңгейі 80, мүмкіндігінше 80-нен төмен түспеуге тырысыңыздар

8:32:15 Э: Қабылданды, рақмет.

8:33:02 Э: Аналарды тыныштандыршы, бәрі дұрыс, Бакуге ұшамыз

8:33:08 Д: AZ 82-43, қайталаңызшы.

8:33:19 Э: Әзербайжан байланыста

8:33:22 Д: Әзербайжан 82-43, бір нәрсе айттыңыздар ма, қайталаңызшы. Бәрі дұрыс па, Бакуге ұштыңыздар ма?

8:33:27 Э: Жоқ, жоқ, Бакуге қарай бара жатырмыз. Бізде гидрожүйе істен шықты. Рөлмен басқарамыз – Қозғалтқышты басқару тұтқасымен (РУД) басқарамыз

8:33:35 Д: 82-43, түсіндім, гидравликалық жүйенің істен шыққан

8:33:51 Д: ЗА 8-2-43, сіздер солтүстікке қарай кетіп барасыздар, шығысқа қарай 30 градус оңға қарай ұшыңыздар

8:34:02 Э түсіндім, 30 градус оңға қарай

8:34:11 Д AZ 8-2-43, мынандай ұсыныс бар, оңтүстік-шығысқа қарай 160 шақырымда Махачкала бар, техникалық тұрғыда ьаруға болады, қабылдауға дайынсыздар ма? Шешімдеріңіз қандай?

8:34:23 Э: Маған Бакудегі ауа райы қандай екенін айтыңызшы

8:34:26 Д: ЗА 8-2-43, қайталаңызшы (естілмейді).

8:34:29 Э: Маған Бакудегі ауа райы қандай екенін айтыңызшы

8:34:31 Д ЗА 8-2-43, күте тұрыңыз.

8:34:34 Э: түсіндім.

8:34:43 Д: ЗА 8-2-43, Бакудің нақты ауа-райы 30 минут бұрын: жел 320 градус. 14 торап, 10 км-ден астам көріну. Бұлт деңгейі 660, жоқ 960 метр, температура 9, шық нүктесі 5. QNH 1-0 27 гПа, 2 сағат ішінде айтарлықтай өзгеріс жоқ.

8:35:05 Э: Жақсы, Махачкаладағы ауа райы қандай

8:35:09 Д: ЗА 8-2-43, Осы 60 эшелонды растай аласыз ба? Мүмкін болса, бұл аумақта 80 және одан жоғары жылдамдықпен жүру керек.

8:35:17 Э: (illeg)

8:35:41 Д: Махачкаладағы нақты ауа-райы 30 минутта жел 320 градус, секундына 2 метр, көріну 4800 метр, тұман, бұлт деңгейі 180 м, қатты бұлт жамылғысы 720 м, температура 7, шық нүктесі 5. QNH 1-0 2-6 гПа, жұмыс диапазоны 30, тірі тежеу ​​тиімділігі жақсы, 2 сағатта айтарлықтай өзгерістер және QBB 180 м.

8:36:09 Э: Жоқ, Бакуге ұшамыз

8:36:12 Д ЗА 8-2-43, қазіргі бағытта (естілмейді) 0-40-пен келе жатырсыздар, оңға қарай 1-3-0 деңгейінде ұшыңыздар

8:36:41 Д ЗА 8-2-43, Восток-Контроль, естіліп тұр ма?

8:36:45 Э Жақсы естіліп тұр

8:36:47 Д: ЗА 8-2-43, оңға қарай 1-3-0 деңгейінде ұшуға мүмкіндік бар ма?

Э: Айналып жатырмыз, Әзербайжан бағытын алдық 82-43.

8:37:30 Д: 8-2-43 қалған отын мен құстың қай қозғалтқыштарға соқтығысқанын хабарлауға мүмкіндік бола ма?

8:38:14 Д: Аза 8-2-43 егер мүмкіндік болса, 90 эшелеонын алыңыздар.

8:38:23 Э: Тырысамын. Әзербайжан 8-2-43.

8:38:33 Д: (естілмейді) хабарлап жатыр, мүмкіндігінше 9000.

8:38:38 Д: ЗА 8-2-43 қайталаңызшы.

8:38:43 Д: Жоқ, ол грузиялық борт (естілмейді) 9-2-9 9000 деңгейінде ұшу үшін сіздің командаңызды қайталадым.

8:38:49 Д: 0-9-2-9 рақмет.

8:39:09 Э: Ростов Әзербайжан а-а 83-43, 2-43-тен кейін, борттағы (отын) 3-830, қозғалтқыштар істеп тұр, аэрондар мен рульді басқару жүйесі істен шықты.

8:39:28 Д: ЗА 8-2-43 түсіндім, аэрондар мен рульді басқару жүйесі істен шықты, қозғалтқыштар істеп тұр.

8:39:43 Э: Қалған отыр, а, 3-800.

8:39:51 Д Азал 8-2-43 жазып алдық.

8:39:57 Д: Азал 8-2-43 қанша отын қалғанын хабарлаңызшы

8:40:01 Э: Өтініш, қоя тұрыңызшы, үлгермей жатырмыз

8:40:03 Э: Ақтаудағы ауа райы қандай

8:40:06 Д За 8-2-43 күте тұрыңыз.

8:40:08 Э: күтемін.

8:41:39 Д: Аза 8-2-43 Ақтау uniform (alpha tango echo) нақты ауа-райы 30 мин.жел 0-40 гр 6 м/с, көріну 10 км-ден астам, бұлттылық 1080 м-ге айтарлықтай, температура 4, шық нүктесі -1, QNH 1-0-2-7 гПа, 2 сағатта айтарлықтай өзгеріс болмаған

8:42:03 Э: Түсінбедім. Қайда қону керек?

8:42:06 Д: ЗА 8-2-43 естілмейді мүлде.

8:42:09 Э: Қайда қону керек?

8:42:13 Д: Қону (естілмейді) (үлкен).

8:42:16 Д: За 8-2-43 в Metar(е)де жолақ жоқ, қазір нақтылап, айтамын

8:42:20 Э: А, айтыңыз.

8:45:26 Д: AZ 8-2-43, көрсеткіш эшелон 60, мүмкіндігінше 9-0 эшелонымен жүріңіз.

8:45:34 Э: 9-0 эшелонында ұшуға тырысамын, Әзербайжан 82-43.

8:45:41 Д: 1-8-2-43, келген кезде қандай көмек керегін де айтыңыз

8:45:58 Э: Өртсөндірушілер, эвакуация, дәрігер Әзербайжан 8243.

8:46:04 Д: (естілмейді) 42-8-3, естілмейді, дәрігер дегенді ғана түсіндім (естілмейді).

8:46:19 Э: Әзербайжан 8-2-43, Өртсөндірушілер, эвакуация, дәрігерлер керек

8:46:25 Д: (...ан/ага) 8-2-43, түсіндім, өртсөндірушілер, эвакуац... эвакуация мен дәрігерлер керек, ақпаратты жеткіземіз

8:47:45 Д: (естілмейді) мүмкіндігінше, оңға қарай 090 бағыты бойынша 20 градусқа жүріңіз

8:47:52 Э: Оңға қарай 090 бағыты (естілмейді) 3.

8:49:43 Э: ZA 8-2-43, для информации, сию опять снижайтесь, эшелон 70, по возможности набирайте эшелон 9-0.

8:49:56 Э: эшелон же... жеті... 19 (естілмейді) сегіз... сегіз жүз үш

8:50:03 Д: ZA 8-2 -43, растаймын, эшелон 9-0.

8:50:19 Д: ZA 8-2 -43, мүмкіндік болса, сағатына қанша отын қалғанын айтыңыз

8:50:29 Э: Бір жарым сағат, Әзербайжан, 82-43.

8:51:05 Д Әзербайжан 8-2-43, мүмкіндік болса, қанша жолаушы барын айтыңыз

8:51:12 Э 62 жолаушы, 8-2-43.

8:51:16 Э: Оттегі жетіспейді (естілмейді), бізде оттегі жетіспейді

8:51:17 Д: Әзербайжан 8-2-43, жолаушылар санын және қауіпті жүктердің бар-жоғын қайталаңыз.

8:51:25 Э: 62 жолаушы, қауіпті жүк жоқ, Әзербайжан 8-2-43.

8:51:31 Д: Әзербайжан 82-43, түсіндім, жаздық, 62 жолаушы, қауіпті жүк жоқ.

8:51:54 Д Әзербайжан 82-43, қазір...

8:52:25 Д: Әзербайжан 82-43, Ақтау әуеайлағы бойынша сізге қандай да бір деректер керек пе, жоқ сізде бәрі бар ма?

8:52:41 Э Жоқ, керек емес, бәрі бар

8:52:44 Д Әзербайжан 82-43, түсіндім.

8:52:46 Э Біздегі жағдай мынандай. Жолаушылар кабинасында оттегі аяқталып жатыр. Онда оттегі баллоны жарылған. Отынның иісі шығып жатыр. Кейбір жолаушылар… есінен танып жатыр. Төмен биікте ұшсақ, рұқсат бересіз бе?

8:53:04 Д Әзербайжан 82-43, қандай эшелон керек, хабарлаңызшы. Оттегі баллоны жарылғаны туралы ақпаратты алдым, оттегі азайып жатыр, жолаушылар есінен танып жатыр

8:53:14 Э 60-шы эшелон болады

8:53:18 Д: Әзербайжан 82-43, түсіндім, эшелон 60, қонған кезде реанимация керек пе?

8:53:18 Д: Әзербайжан 82-43, түсіндім. эшелон 60, қонған кезде реанимация...

8:53:25 Э: Иә, керек шығар

8:53:27 Д Әзербайжан 82-43, түсіндім, эшелон 60,

8:53:35 Иә, төмендеп жатырмыз

8:59:44 Д: AZAL 82-43 эшелон 54, 55, мүмкіндігінше эшелон 60-ты ұстаңыздар.

9:01:41 Д Әзербайжан 82-43, мүмкін болса, ақтауға қонудың болжамды уақытын хабарлаңыз.

9:01:49 Э 6-30 (естілмейді), Әзербайжан 82-43.

9:01:53 Д Әзербайжан 82-43, 6-35, дұрыс түсіндім ба?

9:01:57 Э 6-3-0, Әзербайжан 82-43.

9:02:01 Д Әзербайжан 82-43. 0-6-30, қабылданды, рақмет

9:02:15 Д Әзербайжан 82-43. Мүмкін болса, солға 10 градусқа 0-9-0 бағытын алыңыз

9:02:28 Э 0-9-0 бағытын алу үшін солға қарай, Әзербайжан 82-43.

9:02:32 Д Әзербайжан 82-43, осы нүктеден өт... оңтүстікке 9 шақырым, Ақтауға, батысқа... 133 шақырым қалды, сонда барыңыздар, Ақтау-Вышка 120... сау болыңыз.

9:02:47 Э 120 үтір 7, рақмет, Әзербайжан 82-43.

Бұдан кейін Әзербайжан авиакомпанияларының рейс экипажымен келіссөздерді Ақтау диспетчерлері жүргізген.