Руперд Мердок - БАҚ әлеміндегі чемпион

90 жасқа келсе де әлеуетін жоғалтпаған әлемдік медиа-магнат туралы не білеміз? Ол алпауытқа айналу жолында қандай қадамдарға барды?

Авторларды қолдау орталығы

mediabugin@gmail.com

Кит Руперд Мердок 1931 жылы 11 наурызда Мельбурнде дүниеге келген. 1933 жылы «британдық рыцарь» деген атақ алған оның әкесі, Кит Мердок, австралиялық журналист және баспагер болған. Руперд Ұлыбританиядағы Оксфорд университетіне оқуға түсіп, магистр дәрежесін алады.

Оксфорд университетін бітіргеннен кейін көп ұзамай Руперд Мердок әкесінің күтпеген қайтыс болуынан кейін бизнесті мұраға алады. Австралияға оралмас бұрын ол London Daily Express-те тағылымдамадан өткен. Онда ол қарапайым газеттің барлық қызметін жақсы түсінді. Солай небәрі 22 жасында Руперд Мердок Австралияның News Corp корпарациясының басқарушы директоры болды. Отбасылық бизнесті қолына алғаннан кейін он бес жыл өткен соң бірқатар сатып алулар арқылы Мердок 50 миллион доллардан астам қаржы жинады.

Бүгінде Мердок – медиа индустриядағы ең ықпалды адамдардың бірі, оның іскерлік мүдделері теледидардың ақпаратттық және ойын-сауық контентін, газеттер мен басылымдарды қамтиды. Оның соңғы алты онжылдықта құрған екі империя - News Corp (NWS) және Fox Corporation (FOX) және бұған дейін қалыптасқан бұқаралық ақпарат құралдары, соның ішінде The Wall Street Journal, Fox News, HarperCollins және New York Post бес континентте жұмыс істейді.

МЕДИАМАГНАТ МАНСАБЫНЫҢ МАҢЫЗДЫ ТҰСТАРЫ

Мердок өз қолына алған газеттерге өзгерту енгізуіне көп уақыт өтпеді. Кезінде The Economist басылымы «заманауи таблоидты» деп жариялаған оның газеттері тартымды тақырыптарға назар аудара бастады, олар бірінші кезекте дау-дамай туралы әңгімелерге назар аударды. Журналистикаға бұл жаңа көзқарас оның мақалалары таралымының күрт өсуіне әкелді.

Уақыт өте келе Мердоктың газет қоры тағы бірнеше сатып алу нәтижесінде ұлғаяды. 1956 жылы ол Сиднейде күн сайын банкротқа ұшыраған The Mirror басылымын сатып алғаннан кейін төрт жылдан кейін Батыс Австралияда тарайтын The Sunday Times газетін сатып алады. Мердоктың басшылығымен газет аймақтағы ең танымал күндізгі газет болды. Мердок 34 жаста болғанда ол Австралияның алғашқы ұлттық күнделікті газеті The Australian құрады.

Мердок өз бизнесін 1968 жылы Австралияның қызығушылығынан тыс кеңейте бастады, Ұлыбританияға көшті және бірнеше таблоидты, соның ішінде World News пен The Sun-ды сатып алады. Содан кейін 1973 жылы ол Америка Құрама Штаттарына көшіп, қайтадан бірқатар сатып алулар жасайды. Оның алғашқы саудасы Сан-Антонио жаңалықтары болды, содан кейін 1974 жылы ол Нью-Йорк журналын, Чикаго Сан-Таймс пен 1785 жылы құрылған Лондон Таймсты сатып алады.

1987 жылы кітап шығарушы компания Harper & Row News Corp корпарациясының құрамына кіреді. Бірнеше жылдан кейін News Corp тағы бір кітап шығарушы компания Коллинзді сатып алды. Кейін екі баспа  біріктіріліп, HarperCollins құрылған.

Мердок өзінің ең үлкен сатып алуын 2007 жылы Wall Street Journal-дың бас компаниясы Dow Jonesты 6 миллиард долларға сатып алғанда жасады. Бұл бай Бэнкрофттарр отбасының ғасырлық иелік етуінің соңы болды. Мердоктың кезінде журнал іскерлік бағыттан алшақтап, жалпы қызығушылық тудыратын басылымға айналды.

НӨЛДЕН БАСТАП ҚҰРЫЛҒАН АЛЫП МЕДИА

1981 жылы Марк Рич пен Марвин Дэвис 20th Century FOX Film Corporation сатып алды. Ричке салық төлеуден жалтару және электронды алаяқтықтан бастап, Иранмен мұнай эмбаргосындағы сауда-саттыққа дейінгі 60-тан астам қылмыстық іс бойынша айып тағылды. Нәтижесінде ол АҚШ-тан қашқын ретінде қашып кетті. Мердок осы мүмкіндікті пайдаланып, 1984 жылы компаниядағы Ричтің үлесін 250 миллион долларға иемденді. Кейін ол Дэвистің FOX-тағы қалған үлесін тағы 325 миллион долларға сатып алды. Мердок бірқатар тәуелсіз телекомпанияларды да сатып алды. Кейін бұл компаниялар Fox Broadcasting Company-ге қосылды. Fox сонымен қатар FX және FXX сияқты бірнеше кабельдік арналарға жауап береді.

1988 жылы Мердок Ұлыбританияда теледидар желісін ашуды жоспарлап отырғанын мәлімдейді. Бұл жоспарлар 1988 жылы 5 ақпанда Sky News эфирге шыққан кезде шындыққа айналды. 1997 жылға дейін Sky News Ұлыбританиядағы тәулік бойы жұмыс істейтін жалғыз радиостанция болды.

Ол бүкіл өмірін өзіне мұра қалдырған газет компаниясының іскери қызығушылықтарын кеңейтуге және әртараптандыруға арнады. Ондаған жыл бойы Мердок өзінің News Corp конгломератын бірқатар халықаралық танымал медиа-брендтерді сатып алу үшін қолданды. Ол сәтсіздікке ұшыраған жаңалықтар компанияларын сатып алу және оларды түзету арқылы үлкен жетістіктерге жетті. Мердок сонымен қатар 21st Century Fox алып медианы нөлден бастап құрды және Fox News Channel - Құрама Штаттардағы кабельдік жаңалықтар желісін құруға жауапты болды.

Әкесінің жолын жалғастыратынын біліп өскен Мердок бүгінге дейін сәтті және өте құрметті бұқаралық ақпарат құралдарының иесі. Ол өз империясын ең алдымен бүкіл әлем бойынша бірқатар стратегиялық сатып алулар арқылы құрды. Руперд Мердок ауыр салмақтағы журналистика мен БАҚ әлеміндегі чемпион.