Қашқында жүрген Сұлтанбеков LRT құрылысының тоқтауына кім кінәлі екенін айтты (фото)

LRT ісі бойынша күдікке ілінген "Қазақстан инжиринг" басқарма төрағасының бұрынғы орынбасары Қанат Сұлтанбековтың Кәрім Мәсімов ұсталғалы әлеуметтік желіде белсенділігі артуда. Сұлтанбеков бұл жолы тағы да LRT ісі бойынша Facebook парақшасында жазба жариялады. Бұл туралы Bugin.kz порталы хабарлайды.  

- Astana LRT ісі бойынша: 

Мен ешқандай ұйымдасқан қылмыстық топ құрған жоқпын және LRT, BRT құрылысына қатысты ақша ұрлаған жоқпын. Мен бұл ақшадан бір теңге де алған жоқпын - деп жазды ол.  

Әрі қарай, Қанат Сұлтанбеков LRT жұмысының қалай өрбігенін баяндап берді.  

• Қысқаша: 

2009 жылдың қазанынан 2014 жылдың желтоқсанына дейін Астана қаласы әкімінің орынбасары қызметін атқардым. 2016 жылы (әкімдіктен кеткеніме 2 жыл өткен соң) әкімдік LRT ақшасын (257 млн доллар) Астана банкіне аударып, ол ақша жоғалып кетті. Сондықтан құрылыс тоқтап, «жемқорлық ескерткіштері» пайда болды. 

Ал енді рет-ретімен: 

2012 жыл. Үкімет пен Тұңғыш Президент LRT-ті Alstom (Франция) компаниясымен бірлесіп салу туралы шешім қабылдады. Alstom жер үсті трамвайын ұсынды (еуропалық елдердегідей). Сол жылы Тасмағамбетов трамвайды ауыстырып, эстакадаға дейін көтеруді тапсырды (Дубайдағыдай). Шағын шаһарда жолаушы тасымалының аздығынан жақын арада өзін-өзі ақтай алмайтын имидждік жоба екенін бәрі де түсінді. 

2013 жыл. Тұңғыш Президент жобаны тоқтатты, ал әкім Тасмағамбетов жобаның құнын төмендету үшін ел басшылығын LRT жобасын BRT-ге (өткізу қабілеті жоғары автобустармен бөлек бөлінген желілер) өзгертуге сендірді, яғни, эстакададағы трамвай автобус желілеріне ауыстырылады. 

2014. Үкімет пен Тұңғыш Президент BRT жобасын мақұлдап, құрылысты бастауды мақұлдады. Батыс сарапшыларымен консультациялар жүргізіліп, жобалау жұмыстары жүргізілуде, құрылысқа келісім-шарт жасалуда. 

2014 жылдың күзі. Тасмағамбетов Қорғаныс министрлігіне ауыстырылды, оның орнына Жақсыбеков тағайындалды. Сол жылы Астананың жаңа әкімі Жақсыбеков мені ұлы Дәуренге жіберді, ол барлық көліктік жобалардан, соның ішінде LRT жобасынан ақша әкелуді талап етті. Мен бас тарттым және кетуге мәжбүр болдым. Дәуреннің жобалар тізбесін қандай ұқыптылықпен, берілгендікпен зерттегені туралы, осы әңгімелердің барлық жай-жапсары туралы осы тақырыпта көп жаза аласыз. 

2014 жылдың желтоқсаны. Мен әкімдіктен кетіп, орныма Нұрәлі Әлиев келді. Жақсыбеков ел басшылығын LRT жобасына қайта оралуға, тек қытайлық технологияны қолданатынына сендірді. Қазір «салынып жатқан», дәлірек айтқанда, қатып қалғанның бәрі Жақсыбеков пен Әлиев лобби жасаған жоба! Сол жылы Мәсімовтің Қытайға сапары аясында LRT-ті қытайлық компаниялар салады деген шартпен халықаралық несие тартылды. 

2016 жыл Қытайдың LRT-ке арналған 257 миллион доллар ақшасы белгісіз себептермен банкротқа ұшыраған Астана банкіне аударылып, LRT құрылысы тоқтап қалды. Бұл ақшаның қайда кеткенін банк шоттарында анықтау өте оңай, бірақ тергеу мұны істемейді. 

Президент Тоқаев 2019 жылдың желтоқсанында (Неміс толқыны) Қытайда LRT жобасы бойынша адамдардың сотталғаны туралы хабарлағаны есімде. Мен жұмыстан шығарылғаннан кейін 2 жылдан кейін пайда болған LRT-тің қытай нұсқасына менің не қатысым бар? 

Мен және іс бойынша басқа да айыпталушылар BRT-де жұмыс істегенімізге қарамастан, «Астана LRT қылмыстық ісі» деген үлкен алдаудың «айласы» болып тағайындалдым және Астана қаласының әкімі, вице-министрлерден тұратын тізбектің ең төменгі буындары болдық. , LRT және BRT құрылысы бойынша негізгі шешімдерді қабылдаған министрлер, Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі және Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігі. 

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет мені LRT құрылысына бөлінген ақшаны ұрлауды ұйымдастырды деп айыптап отыр. 

Күдіктің барлық мәні мынада: 2014 жылдың 5 наурызында «Қаланың жаңа көлік жүйесінің техникалық-экономикалық негіздемесінің жиынтық және сметалық құнына» қол қою арқылы ұрлықты мен ұйымдастырған ұйымдасқан қылмыстық топ жасаған. Астана жобасы BRT, ITS (бұдан әрі - ТЭН) құрылыстың бастапқы кезеңінде. 

Сол кезде Үкімет әкімдікке қысым көрсетіп, КВД-ның техникалық-экономикалық негіздемесіне ертерек қол қоюды және нысанның құрылысын бастауды талап етті (істе олардың қол қойған хаттамалары көп). Тиісінше, Тасмағамбетов менен, ал мен басқа мамандардан Үкімет тапсырмаларын жеделдетіп орындауды талап еттім, бұл тергеудің мәліметінше, менің қылмыстық әрекетімді растайды. 

Жалпы алғанда, бұл CVD техникалық-экономикалық негіздемелерінде бағалардың қандай болатынына күмәндану мүмкін емес, өйткені барлық есептеулерді теңгенің құнсыздану динамикасын ескере отырып, батыстық консультанттардың қатысуымен тар мамандар жүргізді (Қара сейсенбі, 11 ақпан 2014 ж. ). Сонда теңгенің долларға шаққандағы құлдырауын қайда тоқтату керектігін ешкім білмеді. Ал мамандар теңгенің құнсыздану динамикасын айтып берді. 

Осындай жағдайда мен және басқа мамандар Тасмағамбетовпен келісе отырып, жобаның техникалық-экономикалық негіздемесінің СЗ-ға өз қолымды қойдым, бұл тергеудің мәліметінше, осы уақытша құжатқа қол қойғандардың барлығының қылмыстық әрекетін дәлелдейді. 

Сондықтан, бәрін өз атымен атайды: олар BRT жобасын LRT-тің «тұздық астында» соттайды, бірақ LRT жобасы бойынша ешкім жауапқа тартылмайды, тергеу жүргізілмейді, 257 миллион доллар ізделмейді! Әкімдер мен Үкімет мүшелерінің ешқайсысынан мүлде жауап алынған жоқ және олар өздігінен шешімдер қабылдады - деп жазды Қанат Сұлтанбеков.