Омар Хайямның өмір туралы нақыл сөздері

Бүгін, 18 мамыр – атақты парсы ақыны, математик, астроном Омар Хайямның дүниеге келген күні. Философ шамамен 1048 жылы Иранның солтүстік-шығысындағы Хорасан провинциясының Нишапур қаласында туған. Ақын өмірдің қилы кезеңдері, адамгершілік, махаббат сынды тақырыптарды бір шумаққа сыйғызып, рубаилар жазған.

Философтың рубаиларын Қуандық Шаңғытбаев, Өтеген Күмісбаев, Насыреддин Қожырбайұлы сынды ғалымдар қазақ тіліне аударған. 

Халық арасында Омар Хайям: "Адамның санасы қаншалықты төмен болса, ол мұрнын соншалықты аспанға шүйіреді", "Маған адамның кедейлігі емес, оның ойы мен жанының кедейлігі қынжылтады", "Бәрін түсіндіруге болады, бірақ бәріне емеc", "Өмірде дана секілді сүргің келсе, екі басты қағиданы жаттап ал: әр нәрсені жегенше, аш қалған дұрыс; әркіммен өмір сүргенше, жалғыз болған дұрыс",- деген ойлы сөздерімен кеңінен танылды.

Bugin.kz порталы дана ойларымен әлемге әйгілі болған философтың өмір жайлы жазған рубаиларын ұсынады.

Шаттық деген біздерге бұйырмаса амал не,                                                        

Қуанышы аз бұл өмірдің, қасіреті мол екен.

***

Жақсы менен жаманды саралай біл,                                                                    

Жаудың көбін достарың тарамай біл.

***

Өмір деген қас-қағымдай өте шығар асыға,                                                        

Қапы қалма, көңіл көтер, қиындықтан жасыма.

***

Өмір керуен- тоқтамас, жолын тоспа,                                                                              

Зая болып өтпесін күнің босқа.

***

Қолдан келсе ешқашан жолдан аума.                                                                                                                 

Шаттандыр әзиз жанның көңілін аула.

***

Қайғының шет-шегі жоқ оны да ойлан,                                                                   

Ол шіркін жұлдызға да салар ойран.

***

Өз қылмысың өзіңе мәлім болсын,                                                                   

Өзгеге туған саған да туады, күнде абай бол.

***

Өткен-кеткен күндеріңе қайғырма,                                                                                              

Өмір солай бітті екен деп ойлама.

​​​​​​​***

Еш нәрседен қам жеме мүмкін болса,                                                                     

Сол жаман, бақытсыздық басқа қонса.

​​​​​​​***

Барыңа қанағат қыл, көңіл көтер,                                                                 

Жалғанды ойлап мұңайма, торықпа сен.

​​​​​​​***

Өмірдің аян болды саған сыры,                                                                                

Әуре болма бар-ау деп сыры-қыры.

​​​​​​​***

Өткен күнді сөз қылу бекершілік,                                                                               

Әр күнді көңілді етіп өткен жақсы.

​​​​​​​***

Бостан-босқа өткізбе уақытыңды,                                                                       

Ойланшы бола алған дүниенің тірегі кім.

​​​​​​​***

Қашанда дертке дауа болғаны жақсы,                                                                 

Жүйелі сөз ақылға қонғаны жақсы.

​​​​​​​***

Біз өмірден үйренетін мәңгі шәкірт екенбіз,                                                      

Бірақ, жұртқа үйретем деп азап болған емеспіз.

​​​​​​​***

Кешегі жас, күні ертең болар кәрі,                                                                                  

Бір-бірлеп жер бетінен өтер бәрі.

​​​​​​​***

Жастық шақта біз шәкірт, үлкен-ұстаз,                                                          

Үлкейген соң біз де ұстаз, жұртпен тұтас.

​​​​​​​***

Өзім-өзім деп жүріп өмір де өтер,                                                                       

Байлық пенен кедейлік түпке жетер.​​​​​​​

                            Дереккөз: "Рубаяттар" кітабы

                                      Материал авторы: Бану Әбдіғалиева