8 наурыз мерекесінің шығу тарихы

Ал Халықаралық әйелдер күні мерекесінің шығу тарихы мүлде бөлек. Бұл сонау ХІХ ғасырдан басталады.

1857 жылы Нью-Йорк қаласында тігін шеберханасы мен аяқ киім фабрикасында жұмыс істейтін әйелдер көтеріліске шығады. Наразы топтяң талабы мынау еді: жұмыс уақытын 10 сағатқа қысқарту, жарық және құрғақ б сағаттан өлмеде жұмыс істеу, ер азаматтармен бірдей жалақы алу.  

Ол кезде әйелдер қауымы тәулігіне 16 сағат жұмыс істеп, болмашы жалақы алатын. Ерлер өздерінің табандылықтарының арқасында жұмыс уақытын 10 сағатқа түсірген болатын. АҚШ-тың сол кезде кәсіподақ ұйымдары құрыла бастаған. Ал 1857 жылдың 8 наурызынан кейін әйелдер қауымының да кәсіподақ ұйымы құрылды. Бұл ұйымның  бірінші мүшелері болып әйелдер тіркелді.

Дәл осы күні АҚШ-тың басқа қаласында да әйелдер наразылыққа шығады. Олар дауыс беру құқығын беруді талап етеді.

1910 жылы Копенгаген қаласында өткен Халықаралық социалист әйелдердің конференциясында  Клара Цеткин  8 наурыз күнін Халықаралық әйелдер күні мерекесі етіп жариялауды ұсынды. Әрі өз құқықтары мен теңдіктері үшін күресуге шақыратын үндеуін оқыды. 

Бұл үндеу дүнижүзінің көптеген елінің әйелдерінен қолдау тапт. Олар тек өз құқықтар үшін күресуді ғана емес кедейшілікке, еңбек ету құқығымен ар-намыстың тапталмауына және де бейбітшілік үшін күресетіндерін білдірді.

Алғаш рет бұл мейрам 1911 жылдың  19 наурыз күні Австрия, Дания, Германия және Швецария елдерінде аталып өтті. Дауыс беру құқығымен үлкен лауазымды орындарды иеленумен қатар әйелдер  өндірісте ерлермен бірдей құқықтарға қол жеткізді. 1912 жылы бұл мереке 12 мамырда тойланды.

Билікке Кеңес Одағы келісімен 8 наурыз мерекесін мемлекеттік мереке  ретінде қабылдады. 1965 жылдан бастап бұл күн күнтізбеде қызылмен белгіленді.

Кеңес Одағы тараған соң да бұл мереке ТМД елдерінде аталып өтіледі. Қазақстанда,  Азербайжанда, Грузияда, Қырғыстанда, Молдовияда, Тәжікістанда, Түрікменстанда, Украинада, Беларусияда Халықаралық әйелдер күні болып тойланса,  Өзбекстанда «Аналар күні», Арменияда «Сұлулық пен аналар» күні ретінде 7-сәуір күні тойланады.