Қазақстанда тегін азық-түлік карталарын енгізу ұсынылды

Қазақстанда қарақұмықтың атын қарақұмық уылдырығы, тауық жұмыртқасын Фаберж жұмыртқасы деп өзгертетін уақыт келді. Мәжілісмен Аманжан Жамаловтың айтуынша, өткен жылғы ресми статистика бойынша инфляция 8,4 пайызды құраса, нақты инфляция әлдеқайда жоғары. Бұл туралы Bugin.kz порталы хабарлайды. 

- «Бұл жерде алдаудың қажеті жоқ. Коммуналдық төлемдердің өсуі қазақстандықтарды үңгірлер дәуіріне қайта әкелуде. Ал дүкендердегі бағаларды қарасаңыз, қарақұмықтың атын қарақұмық уылдырығы деп, тауық жұмыртқасын Фаберж жұмыртқасына өзгертудің уақыты келді. Ұлттық банктің сауалнамаларында халықтың 58%-ы баға 16-20%-ға өсті деп есептейді. Үкімет сұйытылған газға, бензинге және дизель отынына 180 күн мерзімге бағаны реттеуді, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларына бағаны реттеуді, коммуналдық қызметтерге тарифтерді 180 күн мерзімге көтеруге мораторий енгізді. Бұл дұрыс әрине, бірақ уақытша шаралар», - деді ол. 

Инфляция – жаһандық проблема, деп қосты депутат. Тіпті дамыған елдер де бағаның жоғары өсуі мәселесіне тап болып отыр. АҚШ-та соңғы 40 жылда алғаш рет инфляция 7%-ды, Германияда 6%-ды құрады. Энергияға әлемдік бағаның өсуімен минералды тыңайтқыштар өндірісі қымбаттап, соның салдарынан азық-түлік бағасы көтерілуде.  

Жамаловтың айтуынша, азық-түлік тауарлары бүгінгі күні әлемдік инфляцияға себепші болып отыр. Қазақстан әлі де азық-түлік импортына тәуелді, оның бағасы өсе береді. Қазақстандағы азық-түлік тауарларының импорты 3 миллиард АҚШ долларынан асады. Бұл инфляцияның сол көлемдегі сөзсіз импортын білдіреді. 

- «Бұл мәселені түбегейлі шешу үшін Қазақстанда осы тауарлардың өндірісін жолға қою керек. Бірақ бүгінде халықты бағаның өсуінен қорғау үшін шұғыл шаралар қажет. Бұл үшін ұсынылады. Бірінші. Зейнетақы мен әлеуметтік төлемдерді инфляциядан жоғары деңгейге дейін индекстеу қажет. Бұл халықтың әлеуметтік осал санаттары үшін негізгі тауарлар мен қызметтер бағасының өсуін өтейді. Яғни, базалық зейнетақы мөлшері, мүгедектерге, асыраушысынан айырылған отбасыларға, бала тәрбиелеп отырған мүгедек балаларға берілетін жәрдемақылар, атаулы көмектің мөлшері артады. Жалпы бұл 3 миллион қазақстандыққа әсер етеді», - деп жалғастырды ол. 

Ең төменгі күнкөріс деңгейін 20 пайызға, яғни 43 221 теңгеге дейін арттыру үшін шамамен 600 миллиард теңге қажет, деп есептейді мәжілісмен. Бұл қаражатты дивидендтерді ұлғайту және квазимемлекеттік секторға (мысалы, Қазақстанның Даму банкі) шығыстарын оңтайландыру арқылы, жекешелендіруден түсетін қаражат және бюджеттің басқа да түсімдері есебінен алуға болады. 

- «Екіншіден, тарифтерді әлеуметтік төлемдерді индекстеу деңгейінен жоғары көтеруге тыйым салуды енгізу. Бұл ретте монополистерге халықтың әлеуметтік осал санаттары үшін жалпы тарифтен төмен сараланған тариф белгілеу міндеттелсін. Монополистердің шығындарын өзара субсидиялау арқылы өтеуге болады. Үшінші. Әлемде бағасы екі таңбалы санға қымбаттап жатқан азық-түлік тауарлары ең бағалы тауарлар болып табылады. Өткен жылы қырыққабат 35 пайызға, күнбағыс майы 30 пайызға, сәбіз 26 пайызға, тауық еті 19 пайызға, картоп 19 пайызға қымбаттаған. Тізім жалғаса береді. Ешқандай индексация мен жалақының өсуі бағаның мұндай өсуіне төтеп бере алмайды», - деп түсіндірді ол. 

Біріншіден, депутаттың айтуынша, аз қамтылған отбасыларға қымбатшылық қатты әсер етті. Статистикалық мәліметтерге сүйенсек, аз қамтылған отбасыларға отбасы мүшелеріне шаққанда табысы 25 000 теңгеден төмен отбасылар жатады. 

- «Халықтың бұл санаты үшін уақытша экономика тұрақтанғанға дейін қазақстандық азық-түлікті сатып алуға болатын тегін азық-түлік карталарын енгізуді қарастыру қажет, оларды енгізу цифрлық әлеуметтік әмиянды енгізумен байланысты болуы керек. Көптеген азық-түлік карталарын сынға алады, олар оны «КСРО-ға оралу» деп атайды» - деп қорытындылады ол.