МӘДЕНИЕТ
Қазақстандық суретшілер «Қазақ хандығындағы» аты аңызға айналған хандардың бейнесін өз стильдерінде салып, көрерменге иллюстрация ретінде ұсынды. Өнер иелерінің таңдауы әр ханға түскен. Бірі – Бөкей, енді бірі Хақназар ханды, одан кейін Абылай, Қасым, Кенесары, Жәнібек хандар деп жалғасады. Bugin.kz порталының тілшісі суретшілермен тілдесіп көрді.
Коллаборация идеясын ойластырушы – Магира Тлеубердина мен Toto Kanat. Олардан бөлек 4 суретші бар. Олардың айтуынша, туындыны жасап шыққан суретшілер бұрыннан бір-бірін бақылап жүрген. Ал өнер иелерін байланыстырған құндылық – ортақ идея мен ортақ қызығушылық болды.
«Өзім коллаборацияға қатысушылардың барлығына дерлік бұрыннан бері жазылғанмын. Көптен бері бәрін жинап, танысып, ортақ жоба жасасақ деген ой болды. Магира да осындай пікірде екен. Бір-бірімізбен идея алмастық, ол маған тарихи тұлғаларды салуды, мен оған хандардың суретін салуды ұсындым. Өзара келіскеннен кейін Қазақстанға қатысты контент жасау тәжірибесі бар, сырттай білетін суретшілерді шақырдық. Жоба 3-4 күнге созылды. Осы уақыт аралығында қалай сурет саламыз, кімді таңдаймыз, т.б. нәрселерді талқыладық», – дейді Toto Kanat.
Ал «қазақ хандарын негізгі тақырып ретінде беру идеясы қайдан келді? Неге басқа тақырып емес, қазақ хандары?» деген сұрағымызға ерекше жауап алдық.
«Мен үшін бұл өте қызық тақырып болды. Хандарды бәріміз бірдей жас жігіт немесе орта жастағы ер адам деп көз алдымызға картина жасап алғанбыз. Ал біз таптаурын түсінікті бұзып, өзіміз оларды қалай көз алдымызға елестеттік, солай бергіміз келді», – дейді Магира Тлеубердина.
Ал суретші Toto-ның айтуынша, хандар тақырыбына ортақ талқылау арқылы келген. Ол бұл әрекеттен екінші бір мақсат, мағына іздеудің қажеті жоқ екенін де ескертті.
«Қазақ хандарын мазақ қылу ешкімнің ойында болмады. Ал хандар суретінің жасөспірім көңілін тарихқа бұрудағы «рөлі» жалпы түсінікті нәрсе, бұл коллаборациясыз да жеке Қазақстанға байланысты контент жасаймыз», – дейді ол.
Сонымен қатар суретшілердің хандарды өздері таңдап алғаны туралы жоғарыда айтып өттік. Олардың таңдауы неге ол ханға түскенін сұрадық.
Магира Тлеубердина: Абылай хан – даңқты хандарымыздың бірі. Бастапқыда қыздарда таңдау мүмкіндігі болды. Олар хандарды таңдап жатқанда, Абылай ханға назарым ауды. Бұған дейін бұл ханды сымбатты, зерек, ақылды адам ретінде елестеттім. Сондай-ақ ол кісіде «мен бәрінен мықтымын» деген көзқарас бардай көрінді. Мінезі бірбеткей, алайда мейірімді адам деп ойладым.
Toto Kanat: Қасым хан өмірі мен жеткен жетістігі, жалпы тарихи тұлға ретінде өзіме ұнағандықтан, оның образын салуды таңдадым.
Анелия Бекбасова: Шынымды айтсам, неліктен Бөкей ханды таңдағанымды кесіп айта алмаймын. Оның өмірбаяны мен тұлғалық қасиеттері таңдау жасауыма әсер еткен секілді. Ол билік еткен жылдардағы киім кию стилін зерттегеннен кейін ғана сызба жұмыстарына кірістім. Ортақ чатта бір-бірімізге үлгілерін жіберіп, тығыз байланыста болдық. Сонымен қатар картинкалар гамма бойынша байланысуы үшін арнайы түстерді таңдап алдық.
Айжан Жомартқызы: Хақназар хан суретіне кірісер алдында оған байланысты ақпарат оқып, оны «стратег» рөлінде бейнелеуді шештім. Негізінен арт салар алдында әр суретші өзі таңдаған ханға байланысты ақпарат іздестірді. Басқа суретшілер қалай иллюстрациялаған дегендей. Бұдан бөлек қандай детальдар қосу керегі туралы референстер жинаймыз. Мысалы, кейбір заттар сурет салу процесінде өзгеріске ұшырап жатады.
Нұргүл Дауытова: Біздің жобадағы хандардың бәрі – Қазақстанның қалыптасуына үлес қосқан жандар. Алайда Кенесары хан жайлы мағлұмат ойымда көбірек қалғандай. Сондай-ақ Кенесары хан Қазақстанда көп өзгерістер болған кезеңде билік еткен болатын. Өзімнің батырлар мен тарихи тұлғаларды салуда көп тәжірибем болмады. Сондықтан киім жағынан көп суреттер іздедім.
