Жер тұрғындары туралы қызықты деректер

1987 жылдың 11 шілдесінен бастап бүкіл әлемде Дүниежүзілік халық күні атап өтіледі. Бұл күн «5 миллиардтар күні» деп те аталды. Өйткені дәл осы күні әлем халқы бес миллиард адамға жетті. Содан бері әлем айтарлықтай өзгерді, сондықтан біз сіздермен Жер тұрғындары туралы қызықты деректермен бөлісуді жөн көрдік. 

1. Дүние жүзінде халық саны қарқынды өсуде 

Б. з. д 1000 жылдықта Жердің халқы бар болғаны 400 миллион адам болған. 750 жылдан кейін, б. з. д 1750 ж. халық саны 800 миллион болса, 1804 жылы ол алғаш рет 1 миллиардқа жетті. 

Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін әрбір 12-15 жыл сайын Жер халқының саны миллиард адамға көбейді. Бірақ әлем халқының тағы екі есе өсіп, 6 миллиардқа жетуі үшін небәрі 40 жыл, яғни 2000 жылға дейінгі уақыт қажет болды. 

2. 2022 жылы Жер халқының саны қанша болды  

Жыл сайын әлем халқы шамамен 83 миллион адамға өседі. 2011 жылдың қазан айында әлем халқының саны 7 миллиардқа жетті.  

Біріккен Ұлттар Ұйымы екі жыл сайын халық санының болашақ өсімі туралы болжамдар жасайды. Соңғы орташа болжамға сәйкес, 2050 жылы халық саны шамамен 10 миллиард адамды және 2100 жылы 10,9 миллиард адамды құрайды. 

Worldometers мәліметтері бойынша 2022 жылға қарай жер шарындағы халық саны 7,96 миллиард адамды құрайды.  

Сондай-ақ, болжамдарға сәйкес, 2022 жылдың қараша айының ортасына қарай әлем халқының саны 8 миллиард адамға жетеді. 

3. Жер бетінде барлық уақытта қанша адам өмір сүрді 

Мамандардың айтуынша, адамзаттың бүкіл тарихында жер бетінде 108 миллиард адам өмір сүрген. Бұл бұрын-соңды өмір сүрген адамдардың шамамен 6,5% қазір өмір сүріп жатқанын білдіреді.  

4. Дүние жүзіндегі халқы ең көп материк 

4,7 миллиард тұрғыны бар Азия қазіргі уақытта халқы ең көп континент болып табылады. Мұнда жер шары халқының 61 пайызы тұрады. Халықтың шамамен 17 пайызы Африкада (1,3 миллиард), 10 пайызы Еуропада (750 миллион), 8 пайызы Латын Америкасы мен Кариб бассейнінде (650 миллион), қалған 5 пайызы Солтүстік Америкада (370 миллион) және Океанияда (43 миллион).  

5. Елдер бойынша жер шарының ең көп халқы 

Жарты ғасыр бойы Қытай әлемдегі халқы ең көп мемлекет болды. Мұнда шамамен 1,45 миллиард адам тұрады. Әлемдегі халқы ең көп елдердің үштігіне Үндістан мен Америка Құрама Штаттары да кіреді.  

Дегенмен, халық санының жылдам өсуінің арқасында Үндістан 2022 жылдың соңына қарай Қытайды басып озады деп күтілуде. Сонымен қатар, АҚШ үшінші орында Нигерияға жол береді. 

Әлемдегі ең үлкен 10 мемлекет: 

Қытай (1,45 миллиард адам)  

Үндістан (1,4 миллиард адам) 

Америка Құрама Штаттары (334 миллион адам) 

Индонезия (279 миллион адам)  

Пәкістан (229 миллион адам)  

Нигерия (217 миллион адам)  

Бразилия (215 миллион адам)  

Бангладеш (168 миллион адам)  

Ресей (146 миллион адам) 

Мексика (131 миллион адам) 

6. Халқы ең көп 10 елдің ішінде Нигерияның халық саны тез өсуде 

Қазіргі уақытта Нигерия халық саны бойынша әлемде 6-шы орында, бірақ жағдай өзгеруде. Нигерия халқының өсу қарқыны жылына 2,6% құрайды, бұл әлемдегі халқы ең көп 10 елдің арасындағы ең жоғары көрсеткіш. 2050 жылға қарай оның халқы екі еседен астам, яғни 217 миллионнан 410 миллионға дейін өседі деп күтілуде.  

7. Халық өсімінің жартысы 9 елден келеді  

Әлемде халық саны 10 миллиардқа жақындаған кезде кейбір елдер басқаларға қарағанда үлкен рөл атқаратын болады. Үндістан, Нигерия, Конго Демократиялық Республикасы, Пәкістан, Эфиопия, Танзания Біріккен Республикасы, Америка Құрама Штаттары, Уганда және Индонезия қазірден бастап 2050 жылға дейін халық санының ең үлкен өсіміне ие болады.  

8. Дүние жүзіндегі халқы ең көп қала 

Әлемдегі халқы ең көп қалалардың көпшілігі әлемдегі халқы ең көп екі ел Қытай мен Үндістанда. Сонымен қатар, Токио халық саны бойынша әлемдегі ең үлкен қала болып табылады. Мұнда 37 миллион адам тұрады.  

Дүние жүзінде халық ең көп қоныстанған қалалар қандай? 

Әлемдегі халқы ең көп 10 қаланың тізімі: 

Токио (37 миллион адам)  

Дели (29 миллион адам)  

Шанхай (26 миллион адам) 

Сан-Паулу (21 миллион адам)  

Мехико (21 миллион адам)  

Каир (20,4 миллион адам)  

Дакка (20,2 миллион адам)  

Мумбай (20,1 миллион адам)  

Пекин (20 миллион адам)  

Осака (19 миллион адам) 

9. Халық саны бойынша ең кішкентай мемлекет 

Дүние жүзіндегі халық саны бойынша ең кішкентай мемлекет – 800-ден астам адам тұратын Ватикан. Дегенмен, туристердің ағылуынан қала халқы 3-4 есеге артуы мүмкін.  

Халық саны бойынша әлемдегі ең кішкентай 10 мемлекет: 

Ватикан - 800 адам  

Науру – 10876 адам 

Тувалу – 11931 адам 

Палау – 18 169 адам  

Сан-Марино - 34 017 адам  

Лихтенштейн – 38250 адам  

Монако – 39 511 адам 

Сент-Китс және Невис – 53 544 адам  

Маршалл аралдары – 59610 адам  

Доминика – 72 167 адам 

10. Бүкіл адамзат Мәскеу алаңының үштен біріне сыйды 

 Әлемде шынымен де көп адам бар ма? 

 Егер сіз біздің планетамыздың бүкіл халқын жинап, адамдарды қатар қоя аласыз деп елестетсеңіз, онда олар 3,5 миллион км-ден астам жерге тізіледі. Ал егер сіз оларды бір қатарға тізсеңіз, онда ауданы700 миллион шаршы метрді құрайды. Бұл жердегі барлық адамдар Мәскеудің бүкіл аумағының шамамен үштен бірін алады. 

11. 7 миллиардыншы бала кім?  

Ресми түрде Жердің 5 миллиардыншы тұрғыны атағы 1987 жылы 11 шілдеде туылған Хорватияның Загреб тұрғыны Матей Гаспар бодды. Ал 1999 жылы 12 қазанында туған 6 миллиардыншы адам және бұл атақ символдық түрде Босния және Герцеговиналық Аднан Мевичке берілді.   

2011 жылдың 31 қазанында 7 миллиардыншы бала дүниеге келді. Рас, бұл атақ бірден бірнеше балаға берілді - филиппиндік Даника Мэй Камачо мен үндістандық қыз Наргис, Шри-Ланкадан Мутумали және Ұлыбританиядан Питер.  

12. Әртүрлі елдердегі орташа өмір сүру ұзақтығы 

Дамыған және кедей елдер тұрғындарының орташа өмір сүру ұзақтығының айырмашылығы шамамен 20 жыл.  

Осылайша, дамыған елдерде орташа өмір сүру ұзақтығы шамамен 77 жасты, ал дамушы елдерде сәйкесінше 55,9 жасты құрайды. Сахараның оңтүстігіндегі Африкада өмір сүру ұзақтығы ең төмен - 51,5 жас, ал ең жоғары Батыс Еуропада (80,3 жас) және Солтүстік Америкада (79,3 жас). 

13. Жер шарының жас популяциясы 

Дүние жүзінде шамамен 1,8 миллиард адам 10 мен 24 жас аралығындағы адамдар, бұл адамзат тарихындағы ең көп жастар. 

Шын мәнінде, әлем халқының шамамен 52% -ы 30 жасқа дейінгі адамдар. Үлкен жастар топтары әсіресе дамушы елдерде кең таралған. Олардың көпшілігі әлемдегі 48 нашар дамыған елдердегі балалар немесе жасөспірімдер.  

14. Орташа адам қандай болады?  

Жер бетіндегі орташа адам - 28 жастағы оң қолы бар қытайлық ер адам. Оның ұялы телефоны бар, көлігі немесе банк шоты жоқ және жылына 12 000 доллардан аз табыс табады. Тоғыз миллион адам бұл сипаттамаға сәйкес келеді.  

15. Жер бетіндегі ең көп таралған есім 

Әлемдегі ең көп таралған есім «Мұхаммед». Бұл есім шамамен 150 миллион ер немесе ұл балаға тиесілі. Мұсылман жанұяларында тұңғыш баласына пайғамбардың құрметіне ат қою дәстүрі бар. Сол себепті, бұл есім танымал болып табылады. Сол сияқты, Мәриям да ең көп таралған есім болып саналады.  

16. Әлемнің кейбір аймақтарында туудың өсуіне қарамастан, туудың жалпы деңгейі төмендейді 

Дүниежүзілік туу көрсеткіші 1960 жылдардан бері төмендеді және алдағы бірнеше онжылдықтарда төмендей береді деп күтілуде.  

Жалпы туу көрсеткіші төмендеп жатқанымен, дүние жүзінде туу көрсеткіші айтарлықтай өзгереді. Мысалы, Африкада бір әйелге шамамен 4,7 бала туады, ал Еуропада – 1,6.