Мәсімов пен Байден мұнайға қатысты млн долларлық келісім жасамақ болған

Daily Mail АҚШ президенті Джо Байденнің ұлы Хантер мен Қазақстанның экс-премьер-министрі Кәрім Мәсімовке қатысты келісімнің жаңа мәліметтерін жариялады, деп хабарлайды Bugin.kz порталы Orda.kz сайтына сілтеме жасап.

«Хантер Байден АҚШ-тың санкциялары астында тұрған қытайлық энергетикалық компаниясымен және мемлекетке опасыздық жасады деп айыпталған Қазақстанның бұрынғы премьер-министрімен байлық табу үшін 120 миллион долларлық мұнай мәмілесін жасамақ болды», деп хабарлайды басылым.

DailyMail алған электрондық хаттарда Хантердің қазір мемлекетке опасыздық жасады деген айып тағылып отырған Кәрім Мәсімовпен бірігіп, батыстық энергетикалық компаниялар қарсылығына тап болған осындай кәсіпорындармен 120 миллион долларлық құбыр келісімін жасамақ болғанын көрсетеді.

Басылым «Мәсімов айыптауында Хантердің құбыр келісіміне қатысты ешқандай белгі жоқ» деп қосты.

Хантер ұсынған қазақстандық энергетикалық келісімде Қытайдағы ең ірі мұнай компаниялардың бірі – мемлекеттік Қытай Ұлттық теңіз мұнай корпорациясы (CNOOC) қатысты. Компания 2020 жылы және өткен жылы тағы да Қытай үкіметінің «Оңтүстік Қытай теңізіндегі мәжбүрлеу әрекетіне» қатысы бар деген айыппен санкцияға ұшырады.

Хантердің ноутбугіндегі электрондық хаттар оның 2014 және 2015 жылдары екі ел арасындағы мұнай келісіміне делдалдық жасау үшін Бейжің мен Қазақстанға барғанын көрсетеді. Кіші Байден өзі директорлар кеңесінде қызмет еткен украиндық «Бурисма» газ компаниясының атынан мәмілеге делдал болды.

Қазақстан мен Қытай үкіметтері де екі ел арасында құбыр тарту жөнінде жылдар бойы келіссөздер жүргізіп келеді. Алдыңғы 1997 жылғы мәміле шығындарға байланысты тоқтап қалды, бірақ 2013 жылы Қытайдың «белдеу және жол» экспансионистік бастамасымен ауқымды инфрақұрылымдық жобаларға тәбеті қайта жанданды, деп жазады Daily Mail.

Осылайша, 2014 жылдың сәуірінде Хантердің қытайлық іскер серіктестерінің бірі CNOOC олармен жұмыс істегісі келетінін электрондық пошта арқылы жібергенде, ол мұны ақшалай пайда ретінде көрді.

Бірақ басылым бұл жерде проблемалар туындауы мүмкін екенін атап өтті – Хантердің CNOOC-қа қатысуы әкімшілігі компанияға санкция салған президент Джо Байден үшін мүдделер қақтығысына әкелуі мүмкін.

Сол кезде АҚШ Сауда министрлігі CNOOC «мүдделі шетелдік әріптестер, соның ішінде Вьетнам үшін саяси тәуекелді арттыру мақсатында Оңтүстік Қытай теңізінде мұнай мен газды барлау және өндіруді қайта-қайта қудалап, қорқытқанын» хабарлады, деп жазады басылым.

Кіші Байден мен Девон Арчердің (Хантердің көптен бергі досы және іскер серіктесі) хат жазысуларынан олардың Қазақстан үкіметінен CNOOC бұрғылау құқығын беруін қалайтынын көруге болады. Хантердің электрондық хаттарынан олардың қандай да бір мәміле жасағаны белгісіз.