"Ұрған, Зорлаған, сатқан": WhatsApp тобы арқылы 50 әйел құлдықтан құтқарылды

Africa Eye WhatsApp тобы Оманда құлдықққа тап болған 50-ден астам малавилік әйелді құтқаруға көмектескен. Бұл туралы Bugin.kz тілшісі BBC ақпарат агенттігіне сілтеме жасап хабарлайды.

32 жастағы әйел Оманда күң ретінде азап көрген. Ол тіпті жақсы өмірден үмітін үзіп, қатты қиналғанын еңіреп еске алады. Би-би-си сұхбат берген барлық адам саудасының құрбаны болған әйелдер сияқты өзінің аты-жөнін ғана айтуды жөн көрген Джорджина  Дубайда жүргізуші болып жұмысқа орналастым деп ойлаған.

Ол Малави астанасы Лилонгведе шағын бизнесін жүргізген. Оған агент Таяу Шығыста көбірек табыс таба алатынын айтып қызықтырады.  

Ұшақ Оман астанасы Маскатқа қонғанда ғана ол құлдыққа түскенін түсінген.

Ол небәрі 2 сағат ұйықтап, жұмыс істеуге жегілген:

"Мен шыдай алмайтын деңгейге жеттім", - дейді.

Оны сатып алған адам  жыныстық қатынасқа түсуге мәжбүрлеп, егер бірдеңе айтса, атып саламын деп қорқытқан. Тек оның бастығы емес, әйел оның достарына да жыныстық қызмет көрсетуге мәжбүр болған. Ол жарақат алып, ауыр күйзеліске түсіп, өмірден түңіліп кеткен.

Парсы шығанағы араб елдерінде екі миллионға жуық әйел үй жұмысында жұмыс істейді. АҚШ Мемлекеттік департаментінің 2023 жылғы адам саудасы туралы есебінде жарияланған Do Bold мигранттар қайырымдылық ұйымының Омандағы 400 әйелге жүргізген сауалнамасы олардың барлығы дерлік адам саудасының құрбаны болғанын көрсетті.

Үштен біріне жуығы жыныстық зорлық-зомбылықты бастан өткергенін айтса, жартысы физикалық зорлық-зомбылық пен кемсітушілік туралы хабарлады.

Бірнеше аптадан кейін Джорджина шарасызданып, Facebook жазбасында біреуден оған көмектесуін өтінді.

Мыңдаған миль қашықтықта, АҚШ-тың Нью-Гэмпшир штатында 38 жастағы малавиялық әлеуметтік желі белсендісі Пилилани Момбе Нёни оның жазбасын көріп, осы істі зерттейді. Пилилани Момбе Нёни:

"Алғаш рет Джорджина құрбан болды. Сосын бір қыз, екі қыз, үш қыз болды", - деді ол ВВС-ге.

"Сол кезде : "Мен [WhatsApp] тобын ашамын, өйткені бұл адам саудасына ұқсайды",- дедім.

Топқа Оманда үй қызметкері болып жұмыс істейтін 50-ден астам малавилік әйелдер қосылды.

Көп ұзамай WhatsApp тобы дауыстық жазбалар мен бейнелерге толы болды, олардың кейбіреулері әйелдердің басынан өткерген қорқынышты жағдайларын егжей-тегжейлі сипаттайтын көру үшін өте ауыр болды. Көбінің төлқұжаттарын келген бойда алып кетіп, кетуге мүмкіндік бермеген.

Кейбіреулер жасырын түрде өтінетін хабарламаларды жіберу үшін шкафтарға жабылу туралы айтты.

Ол Джорджинаға хабарласып, Джорджинаның қауіпсіздігі үшін Facebook-тегі жазбасын өшіріп тастады және Оманда тарай бастаған WhatsApp нөмірін берді. Көп ұзамай ол үлкен мәселе бар екенін түсінді.

"Мен түрмеде отырғандай сезінемін... біз ешқашан қашып құтыла алмаймыз», - деді біреуі. «Менің өміріме шынымен қауіп төніп тұр", - деді екіншісі.

Ниони ханым Малавидегі адам саудасына қарсы қайырымдылық ұйымдарымен байланыса бастады және Грецияда орналасқан Do Bold негізін қалаушы Екатерина Поррас Сиволобовамен танысты.

Парсы шығанағы елдеріндегі еңбекші-мигранттар қауымдастығымен батыл жұмыс жүргізеді. Адам саудасының немесе мәжбүрлі еңбек құрбандарын анықтайды. содан кейін оларды босату туралы жұмыс берушімен келіссөздер жүргізеді.

Сиволобова ханым:

"Жұмыс берушілер үй қызметкерін қамтамасыз ету үшін агентке ақша төлейді. Біз жиі кездесетін мәселелердің бірі - жұмыс берушінің немесе агенттің: "Мен ақшамды қайтарғым келеді, содан кейін ол үйіне бара алады дейді", - деді.

"[Омандағы] қолданыстағы заңдар үй қызметкеріне жұмыс берушіден кетуге тыйым салады. Ол жұмыс орнын ауыстырып, елден кете алмайды - сізге қалай қарасаңыз да",-деді ол қосымша.

Бұл Таяу Шығыста жұмысшыларды жұмыс берушілермен келісім-шарттың ұзақтығына байланыстыратын кафала еңбек жүйесі ретінде белгілі.

Оманның адам саудасына қарсы ұлттық комитеті Би-би-сиге жұмыс беруші мен үй қызметкері арасындағы қарым-қатынастың келісімге негізделгенін және шешілмеген даулар бір апта ішінде сотқа берілуі мүмкін екенін айтты.

Онда жұмыс берушіге «жұмыскерді мәжбүрлі еңбектің кез келген түріне мәжбүрлеуге» рұқсат етілмейтіні және оның жазбаша келісімінсіз оның «паспорты мен жеке құжаттарын» сақтай алмайтыны айтылған.

Маскатта үш айдан кейін, Ниони ханымның және Омандағы басқа біреудің көмегімен Джорджина 2021 жылдың маусымында Малавиге оралды.

"Мен Джорджинаға көмектескеннен кейін қатты ашуландым, қатты ашуландым", - деді Ниони ханым.

Джорджинаның ісі оған Малавиде дабыл қағуға мүмкіндік берді және үкіметке араласу үшін қысым жасала бастады.

Малавидегі Демократия және экономикалық даму бастамаларының қайырымдылық орталығы (CDEDI) биліктен әйелдерді үйлеріне қайтаруға шақырып, Оманды құтқару науқанын бастады.

Осылайша 50-ге жуық әйел Омандағы құлдықтан құтқарылды.